TUẦN 25
BÀI 13: ĐÀN T’RƯNG – TIẾNG CA ĐẠI NGÀN
ĐỌC: ĐÀN T’RƯNG – TIẾNG CA ĐẠI NGÀN
Đến Tây Nguyên, ta thường được nghe tiếng đàn trưng ngân dài theo dòng suối, hòa cùng tiếng gió trên đèo núi hoang vu...
Cùng với điệu hát ru, tiếng đàn t'rưng đã đi vào kí ức tuổi thơ của các bạn trẻ Tây Nguyên từ lúc còn được địu trên lưng mẹ. Lớn lên, mỗi bước chân của họ vào rừng kiếm củi, xuống suối lấy nước, ra nương trỉa lúa,... đều vấn vương nhịp điệu khi khoan khi nhặt, khi trầm hùng như tiếng thác đổ, khi thánh thót, róc rách như suối reo của đàn t’rưng.
Dưới mỗi gầm chòi cao lêu nghêu ở sát bên chân rẩy, đều có một chiếc đàn t'rưng cong cong như chiếc võng đưa em. Mùa lúa chín, trai làng thay phiên nhau trực ở chòi canh. Chốc chốc, họ lại gõ trên chiếc đàn t'rưng, dạo một bản nhạc "đánh tiếng" đuổi chim muông và thú rừng mon men đến rẫy phá lúa. Tiếng đàn chẳng những rộn rã suốt ngày mà còn thánh thót thâu đêm, làm ấm lòng những chàng trai canh rẫy trong rừng khuya sương lạnh.
Từ buôn này sang buôn khác, ta còn thấy những chiếc đàn t’rưng trên đỉnh dốc cao. Người đi qua đây sẽ gõ cho tiếng đàn vang lên để thêm yên tâm, vững bước vượt qua quãng đường rừng u tịch.
Cùng với mái nhà rông thân thương, cao vút, tiếng đàn t'rưng rộn ràng, lưu luyến đã trở thành niềm thương, nỗi nhớ của người Tây Nguyên.
(Theo Ay Dun và Lê Tấn)
Câu 1: Đàn t'rưng được sử dụng trong những hoàn cảnh nào theo bài viết?
A. Để chơi trong các buổi lễ hội B. Để đuổi chim muông và thú rừng
C. Để làm nhạc nền cho các buổi lễ D. Để dạy trẻ em hát dân ca
Câu 2: Tiếng đàn t'rưng trong bài viết được miêu tả như thế nào?
A. Như tiếng chim hót B. Như tiếng thác đổ và suối reo
C. Như tiếng của gió thổi D. Như tiếng trống dồn dập
Câu 3: Chiếc đàn t'rưng có hình dáng giống với vật gì?
A. Chiếc thuyền B. Chiếc võng
C. Chiếc thúng D. Chiếc lá
Câu 4: Trong bài viết, khi tiếng đàn t'rưng vang lên, nó mang lại cảm giác gì cho người nghe?
A. Cảm giác vui vẻ, thư thái B. Cảm giác hoài niệm, ấm áp
C. Cảm giác lo âu, buồn bã D. Cảm giác ngột ngạt, căng thẳng
Câu 5: Đàn t'rưng được gõ bởi ai trong những tình huống?
A. Các em bé trong buôn B. Các chàng trai canh rẫy
C. Người già trong buôn D. Những người đi rừng
Câu 6: Theo bạn, tại sao tiếng đàn t'rưng lại có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến người dân Tây Nguyên, và nó có ý nghĩa gì trong đời sống tinh thần của họ?
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Câu 7: Bài viết đã miêu tả đàn t'rưng gắn liền với những công việc gì trong cuộc sống hằng ngày của người Tây Nguyên? Hãy giải thích sự gắn kết này.
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
LUYỆN TỪ VÀ CÂU: LIÊN KẾT CÂU BẰNG TỪ NGỮ THAY THẾ
Câu 1: Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi
Nha Trang nổi tiếng với những bãi biển đẹp và các khu nghỉ dưỡng sang trọng. Đây là một địa điểm du lịch thu hút hàng triệu du khách mỗi năm. Thành phố này không chỉ có bãi biển dài mơ màng mà còn có các khu vui chơi giải trí hiện đại, như Vinpearl Land, khu du lịch Hòn Tằm. Nếu có dịp đến Nha Trang, du khách còn có thể thưởng thức các món ăn đặc sản nổi tiếng như bún chả cá, nem nướng, hay các món hải sản tươi sống.
1. Các từ ngữ in đậm trong đoạn văn thay thế cho những từ ngữ nào?
2. Việc sử dụng từ ngữ thay thế có tác dụng gì trong đoạn văn?
..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Câu 2: Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi
Hội An là một thành phố cổ kính nằm ở miền Trung Việt Nam. Phố cổ này có những con phố nhỏ hẹp, những ngôi nhà cổ được xây dựng từ thế kỷ 17. Những công trình này đã tạo nên một không gian đặc biệt, thu hút du khách bởi sự hoài cổ và vẻ đẹp của chúng. Không chỉ vậy, Hội An còn nổi tiếng với những món ăn đặc sản như cao lầu, bánh bao, bánh vạc, được chế biến từ nguyên liệu tươi ngon của địa phương.
1. Các từ ngữ in đậm trong đoạn văn thay thế cho những từ ngữ nào?
2. Việc sử dụng từ ngữ thay thế có tác dụng gì trong đoạn văn?
..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Câu 3: Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi
Mùa xuân là mùa của sự sống, khi vạn vật thức dậy sau một mùa đông dài. Những cánh hoa đào, hoa mai nở rộ, tạo nên cảnh tượng tuyệt đẹp. Mọi người thường tổ chức các hoạt động mừng xuân như sum vầy bên gia đình, thăm ông bà, bạn bè. Bên cạnh đó, những ngày xuân còn là dịp để thưởng thức các món ăn truyền thống như bánh chưng, bánh tét, những món ăn không thể thiếu trong mâm cơm ngày Tết.
1. Từ ngữ in đậm trong đoạn văn thay thế cho những từ ngữ nào?
2. Việc sử dụng từ ngữ thay thế có tác dụng gì trong đoạn văn?
..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
VIẾT: TÌM HIỂU CÁCH VIẾT CHƯƠNG TRÌNH HOẠT ĐỘNG
Câu 1: Đọc bản chương trình dưới đây và trả lời câu hỏi
Chương trình "Ngày Hội Văn Hóa Làng Quê"
(1) Mục đích:
- Tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của làng quê, đặc biệt là các lễ hội dân gian, sản vật đặc sản.
- Góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
(2) Thời gian và địa điểm:
- Thời gian: Từ 8 giờ 00 đến 11 giờ 30 ngày 15 tháng 4 năm 2025.
- Địa điểm: Trung tâm văn hóa làng, sân đình làng.
(3) Chuẩn bị:
- Thành lập Ban tổ chức (các trưởng thôn, các nghệ nhân, đại diện các tổ chức xã hội).
- Ban tổ chức liên hệ với các nghệ nhân, chuẩn bị vật liệu, trang trí sân khấu.
- Người tham gia chuẩn bị các sản phẩm đặc sản và trang phục dân tộc.
(4) Kế hoạch thực hiện:
| Thời gian | Nội dung | Người phụ trách |
| 8 giờ 00 - 8 giờ 30 | Khai mạc chương trình và giới thiệu về các lễ hội, sản vật. | Ban tổ chức |
| 8 giờ 30 - 9 giờ 15 | Trình diễn các tiết mục văn hóa dân gian, hát ru, múa sạp. | Các nghệ nhân, đội văn nghệ |
| 9 giờ 15 - 10 giờ 00 | Tổ chức gian hàng trưng bày các sản phẩm đặc sản của làng. | Các hộ gia đình tham gia |
| 10 giờ 00 - 10 giờ 30 | Giao lưu với các nghệ nhân, chia sẻ về nghề truyền thống. | Nghệ nhân và ban tổ chức |
| 10 giờ 30 - 11 giờ 00 | Chụp ảnh lưu niệm và tổng kết chương trình. | Ban tổ chức |
a. Chương trình trên nhằm triển khai hoạt động nào?
b. Chương trình gồm có mấy mục? Đó là những mục nào?
c. Mỗi mục gồm những nội dung gì?
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Câu 2: Trao đổi về những điểm cần lưu ý khi viết chương trình hoạt động.
..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
BÀI 14: ĐƯỜNG QUÊ ĐỒNG THÁP MƯỜI
ĐỌC: ĐƯỜNG QUÊ ĐỒNG THÁP MƯỜI
| Bông súng thả lồng đèn Sáng bồng bềnh mặt nước Cá lòng tong chạy trước Dẫn đường về thăm ông. Đường quê, sào vít cong Xuống lớt như tên bắn Cò ở đâu giật mình Bay lẫn vào mây trắng. Lấm lem con trâu đầm Chém cặp sừng loé nắng Xinh xịch thuyền đuôi tôm Chở lúa vàng, rẽ sóng. Kìa mấy búp sen hồng Nối đầu thu, cuối hạ Nước lớn sông Cửu Long Chơi với sen nghiêng ngả. Về xứ mười tầng tháp Leo cầu trăm đốt tre Ông đứng như bụt hiện Chờ cháu cuối đường quê. |
(Trần Quốc Toàn)
Câu 1: Hình ảnh "bông súng thả lồng đèn" trong câu thơ đầu có ý nghĩa gì?
A. Là hình ảnh của một loại cây thủy sinh.
B. Miêu tả ánh sáng của đèn lồng.
C. Hình ảnh tượng trưng cho sự bình yên và đẹp đẽ của thiên nhiên.
D. Là biểu tượng của sự sống trong làng quê.
Câu 2: Hình ảnh "cá lòng tong chạy trước" trong bài thơ có tác dụng gì?
A. Làm tăng thêm vẻ đẹp của cảnh vật.
B. Thể hiện sự chuyển động và sự sống trong thiên nhiên.
C. Tạo nên không khí buổi sáng bình yên.
D. Để miêu tả sự ăn ý giữa các loài sinh vật.
Câu 3: Từ "lấm lem con trâu đầm" trong bài thơ diễn tả điều gì?*
A. Sự vất vả của con trâu khi làm việc.
B. Sự bẩn thỉu của con trâu trong cánh đồng.
C. Hình ảnh con trâu tắm trong nước.
D. Cảnh trâu đi gặm cỏ.
Câu 4: Hình ảnh "mấy búp sen hồng" trong bài thơ gợi lên điều gì?
A. Sự kết thúc của mùa thu.
B. Sự hòa quyện giữa mùa thu và mùa hạ.
C. Cảnh vật vào mùa mưa.
D. Cảnh sắc đẹp của những bông hoa sen.
Câu 5: Theo bài thơ, ông nội đang làm gì?
A. Chờ cháu ở ngoài đồng.
B. Đứng ở cầu tre chờ cháu.
C. Đợi cháu ở cuối đường quê.
D. Cùng cháu leo cầu tre.
Câu 6: Em hãy giải thích ý nghĩa của câu thơ "Ông đứng như bụt hiện, Chờ cháu cuối đường quê" trong bài thơ.
..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Câu 7: Theo em, hình ảnh "mấy búp sen hồng" trong đoạn thơ có ý nghĩa gì đối với cảnh vật quê hương và tâm hồn con người?
..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
VIẾT: VIẾT CHƯƠNG TRÌNH HOẠT ĐỘNG (BÀI VIẾT SỐ 1)
Viết chương trình cho một trong những hoạt động dưới đây:
- Phát động phong trào xây dựng tủ sách của lớp.
- Lễ kỉ niệm ngày thành lập Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh
(15 tháng 5).
- Một hoạt động mà trường em sắp tổ chức.
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ĐỌC MỞ RỘNG
Câu 1: Đọc 2-3 bài ca dao về di tích, lễ hội hoặc sản vật độc đáo ở một địa phương
Câu 2: Viết phiếu đọc sách theo mẫu dưới đây
PHIẾU ĐỌC SÁCH
| Ngày đọc: | Sự vật, hoạt động được nói đến: |
| Những nét độc đáo của di tích, lễ hội hoặc sản vật: |
| Suy nghĩ, cảm xúc về ý nghĩa của các bài ca dao: |
| Mức độ yêu thích (trên thang điểm 10): |
| |
Câu 3: Trao đổi với bạn về nội dung của một bài ca dao mà em đã đọc.